Uitgezonderd


‘Er bestaan opvallende overeenkomsten tussen uitgezonderd en het voorzetsel/voegwoord behalve. Zowel uitgezonderd als behalve hebben een beperkende (‘exceptieve’) betekenis. De betekenis van behalve lijkt echter ruimer te zijn dan die van uitgezonderd. Anders dan uitgezonderd komt behalve ook voor in een uitbreidende (‘additieve’) betekenis: (a) Behalve Jan was iedereen aanwezig  (b) Uitgezonderd Jan was iedereen aanwezig (c) Behalve Jan was Kees (ook) aanwezig (d) Uitgezonderd Jan was Kees (ook) aanwezig. Wanneer Jan niet aanwezig is kunnen (a) en (b) worden gebruikt. In (c) daarentegen behoort Jan tot de aanwezigen. Een ander verschil tussen uitgezonderd en behalve is dat het laatste woord slechts in prepositie kan voorkomen. De taalkundige benoeming van behalve lijkt dan ook eenvoudiger. Slechts de categorieën voorzetsel en voegwoord komen immers in aanmerking. Het achtergeplaatste uitgezonderd kan echter tot geen van beide woordsoorten worden gerekend. Uitgezonderd blijkt dus een uitzonderlijke plaats in de grammatica van het hedendaagse Nederlands in te nemen.’